Podróż Wakacyjna Szczawnica

Dzisiaj Małe Pieniny. Bez szlaku docieramy do Schroniska pod Durbaszką.

Budynek powstał w latach 1949–1952 jako wzorcowa bacówka do wypasu owiec. Ostatecznie nie został on jednak wykorzystany do celów hodowlanych, a w 1973 roku z inicjatywy grupy instruktorów harcerskich przejął go Wydział Oświaty Miasta Krakowa, celem stworzenia bazy turystycznej dla młodzieży.  

Teraz niebieskim szlakiem idziemy do Schroniska Orlica.

Małe Pieniny są atrakcyjnym terenem dla uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i narciarskiej. Trasa jest bardzo atrakcyjna krajobrazowo, w większości poprowadzona terenami odkrytymi z rozległymi widokami na Tatry, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy oraz góry na Słowacji.

Schronisko Orlica. Znajduje się na wysokości 520 metrów n.p.m. na skarpie nad brzegiem Dunajca, powyżej Drogi Pienińskiej. Budynek został wzniesiony w 1932 roku jako prywatny pensjonat z bardzo atrakcyjnym widokiem na góry oraz rzekę.  Współcześnie jest to budynek trzypiętrowy, popularny wśród turystów, z racji swojego położenia stanowiący dobry punkt wypadowy zarówno w Małe Pieniny jak i Pieniny Właściwe.  

Dzisiaj wybieramy się wzdłuż Dunajca do Czerwonego Klasztoru. Jest ciężko  temperatura. Pełno turystów pieszo i na rowerach.   

Miejscowość znana jest przede wszystkim z dawnego klasztoru Kartuzów i Kamedułów -Czerwonego Klasztoru. Został on ufundowany przez węgierskiego magnata Kokosza Berzewiczego w 1319 r. Fundacja ta była częścią kary, jaką miał ponieść za zabicie Chyderka z rodu Gyorgów (za karę miał ufundować 6 klasztorów oraz zamówić w nich 4 tys. mszy). Znajdujący się na terenie klasztoru gotycki kościół pod wezwaniem św. Antoniego pochodzi z lat 1360–1400, rozbudowywany w latach 1496–1506. Miejscowość Czerwony Klasztor powstała w 1948 r. z połączenia wsi Niżne Szwaby i Śmierdzonka oraz osady Czerwony Klasztor wraz z najbliższą okolicą. Miejscowość jest centrum turystycznym. Przy zespole klasztornym znajduje się restauracja, bufety, sklepy z pamiątkami. Obok niego dobrej klasy autocamping z polem namiotowym, na którym w czerwcu odbywa się festiwal Zamagurské folklorné slávnosti. Nad Dunajcem jest przystań flisacka, z której przez Przełom Dunajca spływają tratwy i pawilon PIENAP-u. W miejscowości funkcjonowało (do grudnia 2007) piesze przejście graniczne z polskimi Sromowcami Niżnymi, otwarte w 1998, a od sierpnia 2006 możliwe dzięki wybudowanej wiszącej kładce. Na Dunajcem rośnie 15 starych lip, które w 1972 uznane zostały za pomniki przyrody, ich wiek wynosi 200-350 lat.

Przechodzimy przez most do Sromowiec Niżnych, i Busem do Szczawnicy.

Rano wyruszamy na długi szlak około 11 godz. wg mapy. 

Kierujemy się szlakiem zielonym.

W miejscowości Jaworki, u stóp Wysokiej znajduje się jedna z największych atrakcji przyrodniczych okolic Szczawnicy – Wąwóz Homole. Jest to głęboki, liczący ponad 800 metrów długości wąwóz o stromych ścianach zbudowanych z różnokolorowego wapienia. Miejsce to fascynowało ludzi już w średniowieczu. Jan długosz podaje, że szukano tu złota. Z kolei po jego wschodniej ścianie znajduje się niewielka kulminacja Wapiennika, gdzie znajdowały się piece do wypalania wapna. Wąwóz robi ogromne wrażeni wysokością i stromizną potężnych skalnych ścian. Malowniczości dodaje mu płynący dnem potok Kamionka. Całość porośnięta jest lasem iglastym i mieszanym. Jednak z niemal każdego punktu widać rozległe łąki położone powyżej wąwozu. Wyjście z wąwozu zamyka Dubantowska Dolina z wielkimi głazami nazywanymi niekiedy kamiennymi kręgami. Jest to ulubione miejsce odpoczynku turystów wędrujących wąwozem.  

Teraz ostre podejście na Wysoką.

Wysoka - 1050 m n.p.m. - szczyt w Małych Pieninach, położony na granicy polsko-słowackiej, najwyższy szczyt całych Pienin i Pienińskiego Pasa Skałkowego. Dawniej szczyt ten miał również inne, lokalne nazwy: Pamiarky, Kiczera. Używana przez tutejszą ludność (Łemków) nazwa Pamiarky pochodzi prawdopodobnie od istniejącej tu niegdyś wieży triangulacyjnej, nazwa "Kiczera" od Połoniny Kiczera znajdującej się pod szczytem, na południowo-zachodniej stronie góry. Góra zaliczana do Korony Gór Polski.  

Następnie niebieskim szlakiem przez Przełęcz Rozdziela i Gromadzką dochodzimy do Wielkiego Rogacza i szlaku czerwonego. Czerwonym kierujemy się na Radziejową.

Leży w głównym grzbiecie Pasma Radziejowej, pomiędzy Wielkim Rogaczem, od którego oddziela ją przełęcz Żłobki, a masywem Złomistego Wierchu, położonego za Przełęczą Długą. Radziejowa zbudowana jest z piaskowców. Zarówno wierzchołek, jak i stoki Radziejowej są niemal całkowicie porośnięte lasem.  W 2006 r. na Radziejowej oddana została do użytku drewniana wieża widokowa o wysokości około 20 m. Roztacza się z niej rozległa panorama na wszystkie strony. Oprócz wieży na szczycie znajdują się również pomnik 1000-lecia Polski oraz betonowy obelisk.

Mijając licznych turystów dochodzimy do Prehyby.

Prehyba - szczyt w zachodniej części Pasma Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Nazwa Prehyba (początkowo Perehyba) jest to zruszczona przez Rusinów dawniej zamieszkujących pobliską Ruś Szlachtowską nazwa słowacka i oznacza przełęcz. Najpierw dotyczyła tylko hali, dopiero później przeniesiona została na szczyt. Krzyżują się tu szlaki turystyczne prowadzące do Szczawnicy, Krościenka, Starego Sącza, Rytra, Jazowska i Piwnicznej-Zdroju. Na zachodnim wierzchołku znajduje się schronisko turystyczne oraz Radiowo-Telewizjny Ośrodek Nadawczy z 87-metrową stalową wieżą. Z pokrywającej grzbiet Hali Przehyba roztacza się wyjątkowy widok na południe w kierunku Pienin i Tatr oraz na północ ku Kotlinie Sądeckiej. Z uwagi na łatwą dostępność miejsce jest bardzo licznie odwiedzane przez turystów pieszych i rowerzystów.  

Po posiłku kierujemy się do Szczawnicy przez Sewerynówkę niebieskim szlakiem. Cały szlak zajął nam blisko 8 godz.

Rodzinny wyjazd do Jaworek. Przez Wąwóz Homole dochodzimy do wyciągu. Piękne widoki, zjeżdżamy wyciągiem do Jaworek.

Jaworki to niewielka wieś położona w dolinie potoku Grajcarek nazywanego kiedyś Ruskim Potokiem. Jest wciśnięta pomiędzy strome boczne grzbiety odchodzące od Przehyby w Paśmie Radziejowej, a Małe Pieniny z ich najwyższym szczytem Wysoką. Jaworki stanowiły do czasów II wojny światowej centrum tak zwanej Rusi Szlachtowskiej, najdalej na zachód wysuniętej enklawy ludności łemkowskiej obejmującej oprócz niej jeszcze 3 wsie – Szlachtową, Białą i Czarna Wodę. Biała Woda to dziś tylko pozostałości fundamentów po domach, Czarna Woda została włączona w obręb Jaworek. W 1947 roku podczas akcji Wisła rusińscy mieszkańcy tych ziem zostali wysiedleni na ziemie zachodnie. W zamian napłynęli tutaj osadnicy polscy głównie z terenu Podhala. Pamiątka po dawnych właścicielach pozostał cmentarz, cerkiew oraz część zabudowy. Jest ona szczególnie widoczna w Czarnej Wodzie, gdzie zachowały się łemkowskie drewniane zagrody. Dziś Jaworki to przede wszystkim miejscowość agroturystyczna. Magnesem przyciągającym turystów jest znajdujący się w Małych Pieninach nad wsią Wąwóz Homole oraz rezerwat Biała Woda obejmujący liczne skałki w dolinie potoku o tej samej nazwie. Będąc w Jaworkach warto zwrócić uwagę na budynek dawnej wzorcowej mleczarni, w którym mieści się obecnie dom wycieczkowy.  

Teraz lekki posiłek – świetna kwaśnica z żeberkami.

Następny punkt wycieczki to Wodospad Zaskalnik i obiad w Czardzie.

Potem wyjazd wyciągiem na Palenicę.

Wycieczka na dziś to – Spływ Dunajcem.

Na początek trasy spływu w Sromowcach Kątach dojeżdzamy ze Szczawnicy. Po odczekaniu 1 godz. w kolejce do kasy wypływamy.

Spływ do Szczawnicy trwa około 2 – 3 godzin zależnie od poziomu rzeki. Tradycje związane ze spływem sięgają prawie 200 lat. Wielkim propagatorem tej atrakcji turystycznej był Józef Szalay, który zachęcał miejscowych do przewozu turystów na tratwach. Budowa tratw i sposób przewozu nie zmieniły się zbytnio od tamtych czasów. Każda tratwa składa się z pięciu mocno związanych czółen o długości prawie 6 metrów i szerokości nie całego pół metra. Są one wymoszczone jedlina lub świerczyną. Sterowanie tratwą odbywa się za pomocą długich żerdzi. Każda łodzią, na której może znajdować się maksymalnie 10 osób dorosłych kieruje dwóch flisaków, ubranych zawsze w niebieskie, wyszywane kamizelki i góralskie kapelusze. Sam zawód flisaka wymaga doskonałej znajomości rzeki. Pieniński spływ przełomem Dunajca uważany jest za atrakcje na miarę europejską i przyciąga co roku tysiące turystów, którzy chcą z tej perspektywy podziwiać pienińskie krajobrazy.

Krótki spacer rodzinny w upale. Kierujemy się na Górę Bryjarkę.

Wycieczka ze Szczawnicy na Bryjarkę jest najłatwiejsza i najbliższa, przy tym jedna z ciekawszych.  Na szczycie Bryjarki, wznoszącym się na północ od centrum Szczawnicy, znajduje się metalowy krzyż z 1902 r.- na miejscu innego, drewnianego - zrobiony przez tę samą firmę, co słynny krzyż na Giewoncie. Piękne widoki na miasto, Pieniny, Małe Pieniny i Tatry.

Teraz kierujemy się do Schroniska pod Bereśnikiem. Małe, ale urokliwe miejsca. Bardzo miła obsługa. Widoki na Szczawnicę, Pieniny i Tatry.

Po godzinie wracamy drogą do Szczawnicy.

Dzisiaj wybieramy się zwiedzić dwa zamki na jeziorem Czorsztyńskim.

Czorsztyn leży na mocno obronnym, skalistym wzniesieniu będącym półwyspem oblewanym przez wody jeziora. Zamek składa się z trzech części: zamku dolnego, średniego i górnego a całość tworzy trwała ruinę. Leżący po stronie wschodniej zamek dolny jest najsłabiej zachowany i nie był jeszcze badany. W narożu murów obwodowych stała tu baszta i być może znajdowała się studnia oraz zabudowa mieszkalna dla służby. Droga do zamku średniego prowadziła przez potężną wieżę Baranowskiego. Ta czworoboczna budowla posiadała 4 kondygnacje, była przystosowana do użycia artylerii i zastąpiła dawny budynek bramny w XVII wieku. Zamek średni pełnił funkcje gospodarcze. Mieściły się tu m.in. piekarnia i kuchnia. Oba te pomieszczenia powstały na fundamentach pierwotnej baszty. Jej średnica dochodziła do 10 m a grubość murów do 3 m. Obecnie w kuchni prezentowana jest historia zamku. Do zamku górnego przechodzi się barokową klatką schodową. Mamy tu dwie sklepione komnaty - tzw. piwnica z wystawioną kamieniarką budowlaną z XVII wieku oraz tzw. strzelnica gdzie funkcjonuje sklepik z pamiątkami i minerałami. Przy dziedzińcu widać 6-metrowy otwór wykuty w skale będący cysterną na wodę deszczową. Poza tym także tutaj mieściła się kuchnia. Piętro zamku górnego to taras widokowy, rozciąga sie stąd piękny widok na Dunajec, Niedzicę, Pieniny Spiskie i Tatry.

Teraz jedziemy do Niedzicy. Wszystkie parkingi zajęte, wreszcie znajdujemy miejsce. Chwila odpoczynku w kawiarni Turbinka.

Pięknie położony nad Dunajcem okazały zamek w Niedzicy (również nazywany Dunajcem) stoi na stromej skale. Zamek zachował się praktycznie w całości. Najwyższa, a zarazem najstarsza część zbudowana z kamienia wapiennego, z wysoką kwadratowa wieżą to zamek górny. Składa się on, oprócz wieży, z kaplicy, niewielkiej części mieszkalnej i małego dziedzińca ze studnią, głęboką na 90 m. Zamek dolny, powstały na dawnym przedzamczu zamku gotyckiego jest otynkowany. Posiada w sumie 3 baszty i basteje: narożną i kapliczną oraz bramną. W baszcie kaplicznej pozostały resztki po dawnej bramie wjazdowej z końca XV w. Mury obwodowe zwieńczone są renesansową attyką. Między zamkami dolnym i górnym znajduje się zamek średni z zabudową mieszkalną.  Z dwóch tarasów widokowych rozciąga wspaniały widok na okolicę: Pieniny, zaporę, Zamek Czorsztyński.